Spoorlaan/Spoorzone, Tilburg
TOELICHTING IDEEËNPRIJSVRAAG LOCATIE "Spoorlaan - Spoorzone Tilburg" dd. 27mei 2011
Geschiedenis
In 1863 werd de aanleg van de spoorlijn Breda-Eindhoven via Tilburg een feit. Bovendien kwam de locomotiefwerkplaats naar Tilburg. Deze ingreep deelde de stad in tweeën. Eén deel ten noorden, een ander ten zuiden van het spoor. Door toenemende industriële bedrijvigheid en daarbij horende bevoorrading ontstonden veel rangeerbewegingen. Zo veel dat de beroepsbevolking die de spoorwegovergangen moest passeren, daar in toenemende mate overlast van ondervond. Berucht waren de wachttijden. Al tijdens het interbellum was de roep om “hoogspoor” hoorbaar. In de jaren 60 van de vorige eeuw werd dat samen met een nieuw station gerealiseerd. Evenwel een fysieke scheiding is tot vandaag aanwezig.
Het vertrek van de NS-werkplaats uit het centrum van Tilburg maakt het mogelijk om het vrijgekomen gebied “De Spoorzone” op een bijzondere manier te ontwikkelen. Om Noord en Zuid te verbinden zullen meer doorgangen onder de spoorlijn gemaakt worden. Immers de trein blijft bovengronds rijden.
Idee
Alle goede bedoelingen ten spijt blijft een noord-zuid scheiding bestaan.
Wij stellen dan ook voor het probleem om te draaien. Maak van een nadeel een voordeel. De scheiding binnen de stad moet de bindende factor worden. De oost-west verbinding moet geaccentueerd worden en samen met de noord-zuid verbinding een knoop of streng gaan vormen.
Vorm
Daartoe stellen wij voor ter weerszijden van het “hoogspoor” lange transparante hallen met een open structuur te situeren. Beiden 3 bouwlagen hoog, ca 13 meter. De hallen lopen vanaf de klokkentoren (wasknijper) tot aan de Clippergarage.
Die aan de zuidzijde is ca 20 meter breed. De begane grond onder het verlengde perron vullen wij in met kleinschalige speciaalzaken zoals delicatessenwinkels, banketbakkers, Starbucks, luxe modezaken, cafés, restaurants, etc. In de twee bovenliggende bouwlagen worden een aantal units geplaatst waarin al dan niet commerciële activiteiten gehuisvest worden. De restruimte gaat meer culturele doeleinden dienen. Ook de fietsenstalling wordt binnen deze ruimte ondergebracht en in het voormalige postkantoor zien wij een grote discotheek.
Aan de noordzijde staat een even lange maar smallere hal, waarin over alle bouwlagen een permanente markt onderdak vindt. Dus midden in een werk- , onderwijs- en woonomgeving.
De twee bouwdelen zijn voorzien van meerdere trappen, roltrappen, rolbanen etc. en zijn met elkaar verbonden middels bruggen over het spoor. Verder zijn op diverse plaatsen loopbruggen gepland die een verbinding met het centrum vormen. Bovengenoemde hallen hebben aan de niet-spoorzijde uitstulpingen van de diverse units, soms in de vorm van balkons.
Aan de buitenzijde van de glasdaken zijn zonwerende lamellen aangebracht, terwijl de gevels worden uitgevoerd in zonwerende, eventueel gekleurde beglazing.
Mede door de ontwikkelingen binnen de spoorzone ontstaat een levendige infrastructurele, commerciële, culturele “streng”, die binnen Tilburg “the place to be” wordt. Zij gaat een positieve “boost” geven aan Tilburg, zowel ten noorden als ten zuiden van “de lijn”.